– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

Mevrouw Wouters heeft het woord.

Minister, collega’s, de European Disability Card (EDC) moet de toegang van personen met een beperking tot cultuur, sport en vrijetijdsbesteding bevorderen en biedt in dat verband de houder bepaalde voordelen, onder andere bij pretparken of toeristische verblijven. Heel wat ouders van kinderen met autisme blijken echter problemen te hebben bij het aanvragen van de kaart.

Wie erkend is door of hulp krijgt van een van de vijf Belgische instellingen die belast zijn met het integratiebeleid voor personen met een handicap, kan de kaart aanvragen. Vlamingen kunnen de European Disability Card aanvragen bij de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid of bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).

Maar hier knelt het schoentje. Kinderen met een beperking als autisme hebben recht op een zorgtoeslag van Kind en Gezin en ze hebben ook recht op deze kaart. Door de FOD Sociale Zekerheid wordt echter gesteld dat die aanvragen hun bevoegdheid niet zijn omdat de dossiers niet door hen werden behandeld maar door Kind en Gezin, en bij de VAPH is er geen dossier omdat de kinderen minderjarig zijn. Kind en Gezin geeft de ouders de raad om te mailen naar zoë.info@kindengezin.be, maar ook hier krijgen ze geen antwoord.

Blijkbaar is het bevoegdheidsprobleem ontstaan toen Kind en Gezin de dossiers van de minderjarigen heeft overgenomen van de FOD Sociale Zekerheid.

Minister, waarschijnlijk hebben ook ouders van kinderen met een andere beperking problemen bij het aanvragen van de kaart. Ik ben vooral gecontacteerd geweest door ouders van een kindje met autisme, maar uiteraard stel ik de volgende vragen voor alle ouders.

Minister, ben u op de hoogte van het probleem dat deze kaart nog steeds niet kan worden aangevraagd?

Kan er zo snel mogelijk worden gecommuniceerd naar de betreffende diensten om dit probleem op te lossen en om afspraken te maken over wie waarvoor verantwoordelijk is zodat er meer duidelijkheid komt voor zowel de diensten als voor de ouders? Welke initiatieven neemt u in dit verband?

De ouders kijken uit naar uw antwoord. Ik dank u.

Minister Beke heeft het woord.

Collega, de EDC-problematiek is mij bekend. Op 1 januari 2019 nam Opgroeien de bevoegdheid rond de evaluatie van een specifieke ondersteuningsbehoefte over van de FOD Sociale Zekerheid. Het klopt dat het VAPH een van de loketten in België is voor personen met een handicap om een European Disability Card aan te vragen. Voorwaarde is dat de betrokkene door het VAPH is erkend als persoon met een handicap en dat hij of zij een goedgekeurde zorgvraag heeft ingediend.

In tegenstelling tot het VAPH behoort Opgroeien niet tot de vijf instellingen in federaal België die belast zijn met het integratiebeleid voor personen met een handicap. Daarom kan Opgroeien bij de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ) momenteel nog geen EDC aanvragen voor de kinderen bij wie ze een specifieke ondersteuningsbehoefte heeft vastgesteld.

Ik heb aan Opgroeien en aan het VAPH de opdracht gegeven om samen tot een oplossing te komen. De beide agentschappen onderzoeken momenteel of het VAPH op basis van de door Opgroeien overgemaakte persoonsgegevens kan instaan voor de aanvraag van een EDC bij de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid. In afwachting worden de aanvragen door Opgroeien zorgvuldig geregistreerd.

Opgroeien heeft alle gezinnen met kinderen voor wie een EDC werd aangevraagd, vorige week geïnformeerd over de stand van zaken van het dossier. Zodra er een oplossing is, zal Opgroeien het nodige doen om een aanvraag van een EDC te initiëren.

Ernst & Young werkt op dit ogenblik, in opdracht van de Europese Commissie, aan een evaluatierapport over de invoering van EDC in acht pilootlanden. Parallel werkt ook de KU Leuven, in opdracht van de FOD Sociale Zekerheid, aan een evaluatie van de invoering van de EDC in federaal België. Samen met Opgroeien en het VAPH volg ik beide oefeningen op de voet.

In het verlengde van wat voorafgaat, heb ik aan Opgroeien en aan het VAPH gevraagd om de eventuele meerwaarde van de EDC voor inclusief beleid voor personen met een handicap te evalueren. Daarbij zal ter vergelijking ook worden gekeken naar alternatieven, zoals de UiTPAS en MyBEnefits.

De opvolging van dat alles moet toelaten om de nodige maatregelen te nemen die de toegang van kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte tot cultuur, sport en vrijetijdsbesteding – pretparken, toeristische verblijven enzovoort – bevorderen.

Mevrouw Wouters heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw uitgebreid antwoord. De European Disability Card is echt een goed initiatief en biedt heel wat mogelijkheden voor die mensen. Maar het heeft natuurlijk geen enkele zin wanneer de ouders die op geen enkele manier kunnen aanvragen. Ik hoop dat hier snel werk van wordt gemaakt. Alvast bedankt.

Mevrouw van der Vloet heeft het woord.

Minister, ik heb ook al heel wat mails ontvangen van bezorgde ouders die niet binnen geraken bij Opgroeien. Zij krijgen vaak geen reactie of een automatische mail en verder niets. Minister, het lijkt mij niet meer dan beleefd om een antwoord, negatief of positief, te sturen naar die ouders. Dat is het minste dat de diensten kunnen doen. Misschien kunt u dat wat opvolgen?

Ik heb hierover eerder al schriftelijke vragen gesteld, rond februari-maart van dit jaar. Toen gaf u aan dat de IT-verantwoordelijken zouden samenzitten. Dat ging over verschillende diensten: Kind en Gezin, Jongerenwelzijn van Opgroeien en het Agentschap Uitbetaling Groeipakket zouden deelnemen aan dat overleg. In uw antwoord gaf u aan dat dat overleg zou plaatsvinden op 17 maart. U zei ook dat men zou werken aan een tijdspad en een actieplan.

Minister, dat overleg van 17 maart heeft plaatsgevonden. Hoever staan we nu met dat tijdspad en het actieplan? Het lijkt mij belangrijk om dat mee te nemen: niet enkel met het VAPH en Opgroeien, maar ook met de andere diensten die ik net heb opgenoemd.

U geeft aan dat er een evaluatie komt. Het lijkt mij heel belangrijk om na te gaan wat het doel was van die kaart en waarvoor die nu wordt gebruikt. Die kaart was net bedoeld voor onder andere mensen bij wie de handicap niet zichtbaar is, zoals mensen met autisme. Als ik het zelf wat mag beoordelen, lijkt het nu vaak een kortingskaart te zijn. Maar het eerste doel van de kaart was dat mensen met een niet-zichtbare beperking met die kaart kunnen aangeven dat ze een probleem hebben. De evaluatie lijkt mij daarom enorm belangrijk. Ik hoop dat u ons in een toekomstige commissievergadering kunt berichten over de stand van zaken.  

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Ik sluit mij aan bij de vorige sprekers. Het is wat kafkaiaans. Vlaanderen heeft alle hefbomen in handen om er iets aan te doen. Er zijn collega’s die er een sport van maken om altijd naar het federale niveau te wijzen.

Ik merk dat de kaart voor sommige mensen een grote emotionele waarde heeft. Zoals collega van der Vloet zegt, is het vaak een soort van erkenning of bewijs van een onzichtbare handicap, meer nog dan een kortingskaart, al zijn de kortingen natuurlijk interessant. Het moet inderdaad worden opgelost. En zodra het is opgelost, moeten we dat misschien verder promoten naar een aantal lokale besturen. Want het aantal lokale besturen dat daarrond een beleid heeft, is nog vrij beperkt. Dat is misschien een idee voor de toekomst.

De heer Daniëls heeft het woord.

Ik heb nog een aanvulling op de belangrijke opmerkingen van collega’s van der Vloet en Vande Reyde. We kennen ook heel wat van die leerlingen in het buitengewoon onderwijs. Zij zitten daar, ze zijn daar. Minister, we zouden naar een zeer eenvoudige automatische toekenning kunnen gaan. Zij hebben alle documenten die ze daarvoor nodig hebben. Ze moeten die kaart dan eigenlijk niet meer aanvragen, maar die zou dan via de scholen buitengewoon onderwijs kunnen worden bezorgd.

Minister, ik stel trouwens vast dat uw partijgenoten oproepen tot het aanvragen van de EDC-kaart, die inderdaad meer is dan een kortingskaart. Het is dan wel jammer om vast te stellen dat de mensen die ingaan op die oproep, nul op het rekest krijgen van uw administratie. Minister, kunt u daad en woord aan elkaar koppelen? Misschien kunt u starten met de kaart gewoon te verdelen in het buitengewoon onderwijs. Dank alvast om dat te realiseren.  

Minister Beke heeft het woord.

Zoals gezegd heb ik aan de twee administraties gevraagd om dat te bekijken. De gezinnen die een aanvraag gedaan hebben, zijn gecontacteerd.

De vraag naar de evaluatie is een terechte vraag. Die evaluatie zal ook gebeuren en ik denk dat we op basis daarvan moeten bekijken hoe we dit verder kunnen inzetten in de visie van het totaal inclusief beleid. 

De vraag om uitleg is afgehandeld.