Mevrouw Van den Brandt heeft het woord.

Minister, iedereen weet dat het Groeipakket van start is gegaan en dat dat betekent dat een aantal zaken veranderen.

Los van het debat over het Groeipakket, was het de bedoeling om alles rond studietoelagen en participatietoeslagen te integreren in de voormalige kinderbijslag, om op die manier te automatiseren. Dat is een positief luik. Op andere zaken hebben we dan weer kritiek gehad. Maar dat integreren vinden we positief omdat mensen dan automatisch hun rechten krijgen toegekend.

In Vlaanderen is dat ook zo van toepassing. Brussel is een geval apart omdat Brussel door de zesde staatshervorming een eigen kinderbijslagsysteem zal hebben. Dat betekent dat een aantal van die zaken waarvoor Brussel dan weer niet bevoegd is, zoals de studietoelage, op een andere manier tot bij de Brusselse kinderen moet komen. Want we willen uiteraard niet dat hun rechten worden ingeperkt. In dat geval zou het trouwens ook niet voorbij de Raad van State geraken.

Er is daarvoor een oplossing gevonden. Dat betekent dat de Brusselse ouders voor de participatietoeslag zelf een aanvraag kunnen doen. Vorige week kregen de ouders met kinderen in het Nederlandstalige onderwijs in Brussel via hun school een uitnodiging om dat ook te doen. In die uitnodiging stond waar ze het kunnen aanvragen.

Op zich is het geen moeilijke procedure. Het is het invullen van een onlineformulier, maar ouders moeten die mail wel hebben gelezen. Iedereen weet dat je redelijk wat mails van een school krijgt en dat je dus weleens eentje durft te missen. Het vraagt actie van de ouders. Het vraagt ook een administratieve geletterdheid om het in te vullen. Waarom is het niet mogelijk om dit te automatiseren? Het gaat over kinderen die in het Nederlandstalig onderwijs zitten in Brussel. De overheid heeft die gegevens. Minister Crevits weet welke kinderen zijn ingeschreven in het onderwijs in Brussel. Het lijkt me beter om er dan ook een vanzelfsprekend recht aan toe te kennen, net zoals het recht in Vlaanderen automatisch wordt toegekend.

Minister, worden er pistes onderzocht om dit mogelijk te maken? Ik vrees immers dat er een uitval van een groep ouders zal zijn. Wilt u onderzoeken of dit kan worden geautomatiseerd?

Minister, hoe zult u die mensen die hun aanvraag niet doen, opvangen? Hoe gaat u de ‘non-take-up’ van het recht herstellen? Eén e-mail sturen naar ouders is uiteraard onvoldoende om alle mensen hun recht te doen opnemen.

Minister Vandeurzen heeft het woord.

Collega, ik wil eerst even ingaan op een aantal van de uitgangspunten die worden geschetst.

Het Groeipakket is natuurlijk een nieuw gegeven in Vlaanderen en niet alles is al even goed bekend. De schooltoelagen, en niet de studietoelagen, zijn effectief geïntegreerd in het Groeipakket, net als de selectieve participatietoelagen.

Alle kinderen die gebruikmaken van het door de Vlaamse Gemeenschap erkend gefinancierd of gesubsidieerd onderwijs, zijn een doelgroep voor de kleutertoeslag. Vanaf het schooljaar 2019-2020 zijn ze ook een doelgroep voor de selectieve participatietoeslagen, en dit omvat zeker ook de Brusselse kinderen.

Het uitgangsprincipe van het Groeipakket is altijd geweest dat de rechten automatisch worden toegekend. Voor de participatietoeslagen, namelijk de kinderopvangtoeslagen, de kleutertoeslagen en de schooltoeslag, is dit uitgangsprincipe ook van toepassing zowel voor kinderen in Vlaanderen als voor kinderen die buiten Vlaanderen wonen maar gebruikmaken van de kinderopvang of het onderwijs georganiseerd door de Vlaamse Gemeenschap.

Er is absoluut geen sprake van dat er in Brussel een aanvraag moet gebeuren voor de participatietoeslagen in het algemeen en de kleutertoeslag of schooltoeslag in het bijzonder. Dit is ook zo in januari gecommuniceerd naar de Brusselse gezinnen, in samenwerking tussen Kind en Gezin en de diensten van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, bij de opstart van het Groeipakket. Er zijn toen 50.000 brochures in verband met de participatietoeslag in Brussel verspreid door de Vlaamse Gemeenschapscommissie via de Nederlandstalige scholen naar de kleuters en de leerlingen in het lager en secundair onderwijs.

In die brochure is duidelijk opgenomen dat gezinnen de toeslag op de snelste manier ontvangen door een Vlaamse uitbetaler van het Groeipakket te kiezen via de website www.participatietoeslagen.be, een onderdeel van de website www.groeipakket.be. Dat is ook logisch. Als er een uitbetalingsactor het dossier kan opstarten voor er effectief een toeslag moet worden uitbetaald, zal een eerste uitbetaling van de kinderopvangtoeslag, kleutertoeslag of selectieve participatietoeslag, vlotter verlopen omdat alle gegevens al beschikbaar zijn.

Maar de door de Kind en Gezin en Onderwijs opgestelde en verspreide brochure bevat letterlijk de volgende passage: “Maak je geen keuze? Geen probleem. Je krijgt automatisch het geld waar je recht op hebt. De kinderopvang of school zal de informatie van je kind doorgeven aan het Groeipakket. De publieke uitbetaler FONS zal de betalingen al starten. Ze contacteren je dan om toch een uitbetaler te kiezen. Kies je nog altijd geen uitbetaler? Dan blijf je automatisch aangesloten bij de publieke uitbetaler FONS.”

Hiermee wordt aan de burger duidelijk gemaakt dat Kind en Gezin zijn kadaster van het Groeipakket zal kruisen met de databanken van Onderwijs en de kinderopvang, om zo aan maximale rechtentoekenning te kunnen doen. Dit kanaal zal iets trager werken, omdat een dossier dan pas kan worden opgestart nadat de inschrijving in de school of de deelname aan kinderopvang effectief heeft plaatsgevonden.

Als er echter berichten werden verspreid dat een aanvraag absoluut noodzakelijk is, dan kloppen die niet. Misschien kunnen de betrokken scholen hun communicatie corrigeren, gebaseerd op de informatie die te vinden is in de informatiebrochure over de participatietoeslagen die ook terug te vinden is op de website.

Omdat de participatietoeslagen gericht zijn op deze participatie en de uitbetalingsactoren geen gegevens ontvangen inzake aanmelding, zullen enkel kinderen die effectief deelnemen aan het onderwijs, recht hebben op de betrokken participatietoeslagen.

Deze regel geldt zowel voor de kinderen in Vlaanderen als daarbuiten. Er zijn voor de kleutertoeslag wel uitzonderingen op de effectieve deelname voorzien voor kinderen die door ziekte niet of niet voldoende aanwezig kunnen zijn in het onderwijs.

Ik ben aangenaam verrast door uw antwoord.

Ik ben hier niet onbeleefd mijn mail aan het checken. Ik bekijk de mail die ik zelf als ouder met een kind in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel ook gekregen heb. Ik wou nog eens zien wat erin stond. Ik heb het blijkbaar verkeerd begrepen, net zoals vele ouders die me ook gecontacteerd hebben. Er staat het volgende. Gezinnen die in Vlaanderen wonen, krijgen de kleutertoeslag automatisch. Voor kleuters die niet in Vlaanderen wonen, moeten de ouders deze toeslag zelf aanvragen. Ouders kunnen dat eenvoudig doen via een website.

Er zit misschien een verschil op de communicatieverspreiding. Ik ben blij dat het toch automatisch gebeurt, ook als mensen daar niet spontaan op reageren. Mijn vraag is opgehelderd.

De heer Van Malderen heeft het woord.

Ik wil ook mijn opluchting delen. Bij de berekening van het groeipakket is men uitgegaan van een heel brede take-up van de toelagen. Als daar een kink in de kabel zou komen, met name in Brussel, zou dat heel vervelend zijn. Uw antwoord is bijzonder verhelderend, minister.

De vraag is nu: vanwaar komt dat verhaal? Kunnen we de communicatie daarrond finetunen?

We lopen het risico dat sommige mensen deze vergadering niet actief volgen of de notulen niet lezen. Ik heb me laten vertellen dat er zulke mensen zijn. (Gelach)

Als zo’n ballonnetje wordt opgelaten – het is niet omdat wij het er niet mee eens zijn, dat het niet zo is – gaat dat gedeeltelijk een eigen leven leiden. Minister, bent u bereid om op korte termijn een signaal te geven naar het Nederlandstalig onderwijs en naar de kinderopvangcentra om dit uit te klaren?

Het gaat dus om de website myfamilly.be. Ik vermoed dat het eigenlijk een manier is van een van de uitbetalingsinstellingen om via de school...

Ik had ook begrepen dat dit van de Vlaamse overheid kwam via mijn school, en dat ik dat moest doen, maar het is bijna een manier om leerlingen te rekruteren via de scholen. Dat moet misschien worden nagegaan. Dat is niet enkel foute communicatie, dat is eigenlijk misleidende communicatie.

Ik zal laten checken waar dat vandaan komt. Als dat onjuist blijkt te zijn, moeten we dat corrigeren uiteraard. Het is niet de eerste keer en het zal ook niet de laatste keer zijn dat er iets wordt gecommuniceerd en dat dat zijn eigen leven gaat leiden, terwijl de waarheid genuanceerder is.

De vraag om uitleg is afgehandeld.