Boek 3. Rechtsbescherming en handhaving

Bij het agentschap Opgroeien regie wordt een geschillencommissie opgericht.

Tegen de beslissing van de uitbetalingsactor over de toelagen in het kader van het gezinsbeleid of tegen het uitblijven ervan na afloop van de termijn waarin hij op basis van dit decreet een beslissing moet nemen, kan alleen beroep worden ingesteld bij de geschillencommissie.

In afwijking van het vorige lid is de geschillencommissie niet bevoegd uitspraak te doen over de geschillen met betrekking tot de aanwijzing van de begunstigden, en over de geschillen met betrekking tot de kwalificatie van de ernst van de ondersteuningsbehoefte in het kader van de zorgtoeslag voor kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte, vermeld in artikel 16, §1 en in het kader van de ondersteuningstoeslag, vermeld in artikel 56/1.

Bij een geschil over de aanwijzing van de begunstigden wordt de vordering, op straffe van verval, binnen zes maanden na de kennisgeving van de beslissing van de uitbetalingsactor ingeleid bij de bevoegde rechtbank. Bij een geschil over de kwalificatie van de ernst van de ondersteuningsbehoefte wordt de vordering, op straffe van verval, binnen drie maanden na de kennisgeving van de beslissing van de uitbetalingsactor ingeleid bij de bevoegde rechtbank.

De termijnen, vermeld in het vierde lid, worden gestuit door het instellen van een klacht of een verzoek tot
bemiddeling bij de klachten- en bemiddelingsdienst die opgericht is binnen het agentschap, over een beslissing die vatbaar is voor een beroep bij de bevoegde rechtbank. De termijnen, vermeld in het vierde lid, beginnen opnieuw te lopen vanaf de beslissing waarmee de klachtenbehandeling of het bemiddelingsverzoek werd afgehandeld.

Als de verzoeker de klacht of het verzoek tot bemiddeling intrekt, of als de klachtenbehandeling of het
bemiddelingsverzoek bij gebrek aan de vereiste elementen, vermeld in titel 2, hoofdstuk 5, van het Bestuursdecreet van 7 december 2018, wordt stopgezet, worden, in afwijking van het vijfde lid, de termijnen, vermeld in het vierde lid, geschorst tot op het ogenblik van de intrekking of de stopzetting.

De verzoeker rechtvaardigt de stuiting door een attest van de klachten- en bemiddelingsdienst in kwestie voor te leggen.

§1. De geschillencommissie bestaat uit een voorzitter en twee bijkomende leden. Voor elk van hen is er een plaatsvervanger. De leden worden benoemd door de minister die het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin onder zijn bevoegdheden heeft voor een hernieuwbare periode van vier jaar. De benoeming waarbij een lid vervangen wordt, neemt een einde als de oorspronkelijke benoeming een einde neemt.

§2. Het eerste bijkomende lid en zijn plaatsvervanger worden voorgedragen door het agentschap Opgroeien regie. Elk van de uitbetalingsactoren draagt een tweede bijkomend lid en zijn plaatsvervanger voor. De tweede bijkomende leden, of in voorkomend geval hun plaatsvervanger, nemen bij beurtrol zitting in de geschillencommissie.

§3. De Vlaamse Regering kan binnen de geschillencommissie op dezelfde manier bijkomende kamers oprichten.

§4. De leden van de geschillencommissie worden door de minister die het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin onder zijn bevoegdheden heeft, ontslagen, op eigen verzoek of om ernstige redenen. De Vlaamse Regering regelt de wijze van beëindiging van het mandaat van de leden.

§5. De geschillencommissie wordt bijgestaan door een secretaris. het agentschap Opgroeien regie neemt het secretariaat van de geschillencommissie waar.

De voorzitter en de secretaris beschikken over het diploma van doctor, licentiaat of master in de rechten.

§6. De leden zijn onpartijdig. Het tweede bijkomende lid kan geen zitting nemen in geschillen die gericht zijn tegen de beslissingen, genomen door de uitbetalingsactor waardoor hij is voorgedragen. In dat geval neemt een bijkomend lid of zijn plaatsvervanger van een andere uitbetalingsactor zitting. De Vlaamse Regering stelt de onverenigbaarheden van de leden vast.

§7. De Vlaamse Regering regelt voor de leden van de geschillencommissie en voor de deskundigen de wijze van toekenning van presentiegelden en vergoedingen. Zij stelt ook het bedrag ervan vast.

De behandeling van het beroep bestaat uit een onderzoek en een hoorzitting.

De geschillencommissie wordt bij al haar verrichtingen in het kader van de behandeling van het beroep bijgestaan door de secretaris.

Een partij kan zich tijdens het onderzoek en bij de hoorzitting laten bijstaan door een raadsman of zich door een gemachtigde laten vertegenwoordigen. De machtiging tot vertegenwoordiging moet vooraf schriftelijk worden overhandigd aan de secretaris.

§1. De voorzitter kan, in spoedeisende gevallen en rekening houdend met de betrokken belangen, op verzoek van een partij, een voorlopige maatregel treffen. Het verzoek daartoe wordt schriftelijk gericht aan de voorzitter.

Voor hij beslist over een verzoek om een voorlopige maatregel, stelt de voorzitter de tegenpartij in de gelegenheid om haar standpunt kenbaar te maken.

De voorzitter neemt de beslissing over het verzoek om een voorlopige maatregel binnen een week na de ontvangst van het verzoek.

Bij elke beslissing houdt de geschillencommissie rekening met de reeds genomen voorlopige maatregelen.

§2. De Vlaamse Regering kan bepalen welke gevallen als spoedeisend moeten worden beschouwd.

Als de geschillencommissie tijdens het onderzoek van oordeel is dat ze onbevoegd is om kennis te nemen van het verzoekschrift, brengt ze de partijen schriftelijk van haar beslissing op de hoogte binnen twee weken na de ontvangst van het verzoekschrift.

De geschillencommissie kan tijdens het onderzoek partijen en deskundigen uitnodigen om te worden gehoord en partijen verzoeken schriftelijk en binnen een bepaalde termijn inlichtingen te verschaffen.

De geschillencommissie kan ook een controle door de sociale inspectie- en begeleidingsdienst, vermeld in artikel 23 van het decreet van 7 juli 2017, gelasten.

De Vlaamse Regering kan de uitvoeringsregels, in het bijzonder de termijn waarin de controle moet plaatsvinden, vastleggen.

De voorzitter stelt vast waar, wanneer en onder welke modaliteiten de hoorzitting plaatsvindt.

De secretaris roept de partijen en, in voorkomend geval, de deskundigen minimaal tien werkdagen voor de hoorzitting op.

De hoorzitting kan plaatsvinden in aanwezigheid van de verzoeker. Tijdens de zitting hebben de partijen de gelegenheid om mondeling en schriftelijk informatie te verschaffen. De geschillencommissie kan getuigen horen.

De secretaris maakt een schriftelijk verslag op van de hoorzitting.

§1. Binnen vier weken na de hoorzitting neemt de geschillencommissie een beslissing bij meerderheid van uitgebrachte stemmen. De beraadslagingen van de geschillencommissie zijn geheim.

De beslissing wordt schriftelijk genomen en bevat een omschrijving van het voorwerp van het beroep, de overwegingen in feite en in rechte waarop de beslissing is gebaseerd, de namen van de leden die de beslissing hebben genomen, en de namen van de deskundigen die naar aanleiding van de beslissing werkzaamheden hebben verricht. De beslissing wordt ondertekend door de voorzitter en de secretaris.

De beslissing van de geschillencommissie wordt aan de partijen meegedeeld met een aangetekende zending of op een andere wijze die de Vlaamse Regering heeft bepaald.

Tegen de beslissing van de geschillencommissie en tegen een voorlopige maatregel van de voorzitter van de geschillencommissie kan alleen bij de bevoegde rechtbank beroep ingesteld worden.

§2. De beslissing van de geschillencommissie is uitvoerbaar.  De uitbetalingsactor waarvan de beslissing door de geschillencommissie is hervormd, geeft binnen tien werkdagen na de kennisgeving ervan uitvoering aan de beslissing van de geschillencommissie.

Een onverschuldigd betaalde toelage wordt teruggevorderd overeenkomstig  artikel 103, §1.

De Vlaamse Regering stelt de procedure vast voor de behandeling van beroepen door de geschillencommissie. Die procedure regelt minimaal de volgende elementen:

1° de aanduiding van de wijze waarop een geschil aanhangig wordt gemaakt bij de geschillencommissie en de termijn waarin dat moet gebeuren;

2° de mogelijkheid van wraking van een lid van de geschillencommissie door een partij, op grond van feiten of omstandigheden die een onpartijdig oordeel van dat lid zouden bemoeilijken;

3° de wijze waarop de uitbetalingsactor op de hoogte zal worden gebracht van het aanhangig maken van het geschil en van de behandeling daarvan door de geschillencommissie;

4° de mogelijkheid voor alle betrokken partijen om hun standpunt mondeling of schriftelijk, desgewenst met bijstand van derden, kenbaar te maken en kennis te nemen van alle standpunten en alle feiten die de andere partij naar voren heeft gebracht, en, in voorkomend geval, van de verklaringen van getuigen en deskundigen;

5° de mogelijkheid om een deskundige een advies te laten uitbrengen en de uitvoeringsregels voor de sociale controle of voor het medisch onderzoek;

6° welke voorlopige maatregelen de voorzitter kan treffen;

7° de mogelijkheid voor de geschillencommissie om een aangepast afbetalingsplan voor te stellen;

8° de wijze waarop de besluitvorming binnen de geschillencommissie plaatsvindt;

9° de mogelijkheid om partijen de kosten van de behandeling van een geschil te laten betalen, en de vaststelling van een maximumbedrag dat daarvoor geldt;

10° de regels voor de mededeling van de mogelijkheid van beroep bij de bevoegde rechtbank en de wijze en termijn om dat beroep in te stellen.

De voorzitter van de geschillencommissie brengt jaarlijks, uiterlijk op  1 maart, aan de minister die het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin onder zijn bevoegdheden heeft, verslag uit over de werkzaamheden die in het voorafgaande jaar zijn uitgevoerd. In het jaarverslag worden ten minste de hoeveelheid en de aard van de beroepen die in de voorliggende periode bij de geschillencommissie zijn ingediend, vermeld en wordt een samenvatting gegeven van de beslissingen die door de geschillencommissie zijn genomen, en de voorlopige maatregelen die de voorzitter van de geschillencommissie heeft getroffen. Het verslag kan worden aangevuld met adviezen om de toepassing van dit decreet te verbeteren of om vastgestelde anomalieën op te lossen.

De beslissingen van de geschillencommissie worden geanonimiseerd en bekendgemaakt.